Longworm bij egels: een veelvoorkomend en onderschat probleem

Longklachten zijn een van de meest voorkomende redenen waarom egels in opvangcentra belanden. In veel gevallen ligt de oorzaak bij longworm – een ernstige, maar behandelbare aandoening die veel voorkomt bij wilde egels in Nederland. Onze jonge vrijwilliger Sarah werkt aan een bijzonder profielwerkstuk over de effectiviteit van medicatie tegen longworm bij egels. Onder begeleiding van dierenarts Marloes Van Elderen, ook als vrijwilliger verbonden aan onze stichting, onderzoekt ze welk middel het beste resultaat biedt. Hiermee draagt ze bij aan de verbetering van egelzorg bij onze egelopvang.

Deze egel is inmiddels weer gezond en vrijgelaten

Wat is longworm?

Longwormen zoals zijn parasieten die leven in de luchtwegen van egels. De infectie verspreidt zich via besmette slakken en regenwormen – vaak onderdeel van het natuurlijke dieet van egels. Na besmetting veroorzaken de wormen ernstige schade aan de longen, wat leidt tot hoesten, benauwdheid, gewichtsverlies of zelfs verstikking. “De behandeling is in principe simpel,” zegt dierenarts Marloes. “We doden de parasieten met ontwormingsmiddelen zoals Flubenol of Ivermectine. Maar het probleem is de blijvende schade aan de longen – niet alle egels herstellen volledig.” 

Het onderzoek van Sarah

Sarah onderzoekt de effectiviteit van verschillende ontwormingsmiddelen bij egels met een longworminfectie. Hiervoor werkt ze met twee behandelgroepen van elk tien egels. De twee behandelgroepen krijgen beiden een ander medicijn. Alleen egels boven de 300 gram worden meegenomen in het onderzoek – zij zijn sterk genoeg voor de behandeling en observatie.

Sarah onderzoekt mest van de egels op longworm

De egels worden bij binnenkomst onderzocht via mestonderzoek. Bij aanwezigheid van longwormlarven volgt indeling in een groep en wordt hun herstel nauwkeurig gevolgd: vier weken lang wordt wekelijks de mest van de egels onderzocht op het aantal longworm en daarnaast wordt na de vier weken het gewicht en algemene gezondheid van de egel weer geregistreerd. “Ik vind het interessant om te zien hoe parasieten zoveel invloed kunnen hebben op de gezondheid van een dier,” vertelt Sarah. “Ik hoop dat mijn onderzoek onze en andere egelopvangen helpt de beste behandelmethode te kiezen.”

De schuur als laboratorium

Voor haar onderzoek is een deel van de schuur bij Sarah's huis omgebouwd tot een heus laboratorium.

Hier wonen de egels tijdens het onderzoek, worden mestmonsters onderzocht, behandelingen uitgevoerd en observaties zorgvuldig genoteerd. Onder begeleiding van Marloes werkt Sarah aan elk onderdeel van het onderzoek met grote zorgvuldigheid en precisie. “Het is mooi om te zien hoe serieus Sarah dit oppakt,” zegt Marloes. “Ze werkt heel zorgvuldig en heeft een echte wetenschappelijke houding.” De resultaten van het onderzoek worden verwacht in het eerste kwartaal van 2026.

Een pluim voor Sarah

Wij zijn enorm trots op Sarah. Haar onderzoek is een prachtig voorbeeld hoe jong talent bijdraagt aan beter begrip van wilde dieren en hun verzorging.

Werk jij ook in een egelopvang of dierenkliniek en heb je ervaring met longworm? 

Sarah hoort nog steeds graag van andere centra over hun behandelmethodes. Neem gerust contact op.